Luật so sánh học thuật được phát trrển đầu tiên và trước hết là ở các nước châu Âu. Tuy nhiên, so với so sánh lập pháp, luật so sánh học thuật phát trìển muộn hơn. Đến giữa thế ki thứ XIX, “luật so sánh dường như mới được thừa nhận như ngành nghiên cửu pháp luật hoặc ít nhất là phương pháp được chấp nhận để nghiên cứu các hệ thống pháp luật khác nhau”, vì thế trong thời gian khá dài, luật so sánh không được thừa nhận một cách chính thức và vì vậy, không có vị trí trong khoa học pháp lí.
Sự ra đờicủa giải phẫu so sánh, trìết học so sánh, tôn giáo so sánh trong các ngành khoa học tương ứng đã tạo điều kiện cho việc thừa nhận và phát trìển của luật so sánh trong lĩnh vực khoa học pháp lí.
Trong nửa đầu thế ki XIX, luật gia của các nước chỉ tập trung vào nghiên cứu hệ thống pháp luật của nước mình vì thế luật so sánh không có điều kiện để phát trìển. Bắt đầu từ cuối những năm 20 của thế ki này, đã có những tín hiệu cho sự hình thành và phát trìển của luật so sánh học thuật. Đầu tiên phải nói đến là sự ra đòi của cuốn “Tạp chí phân tích” (Kritische Zeitschrift) liên quan đến luật so sánh đầu tiên trên thế giới ở Đức vào năm 1829 và cuốn tạp chí này xuất bản được 28 số khác nhau.
Ở Pháp, Tạp chí lập pháp nước ngoài (Revue étrangère de législation) được xuất bản năm 1834 đã giúp cho các luật gia Pháp có thêm những hiểu biết về pháp luật nước ngoài. Ở Anh, công trình “Bình luận về pháp luật thuộc địa và pháp luật nước ngoài” (Commantaries on Colonial and Foreign Laws) được xuất bản năm 1938 với nội dung chứa đựng các bình luận về pháp luật của các nước châu Âu lục địa. pháp luật của các vùng lãnh thổ là thuộc địa của Anh và pháp luật Anh là cuốn sách rất hữu ích đối với các luật gia của Anh và đặc biệt là Hội đồng cơ mật Anh (Privy Council) – cơ quan xét xử cao nhất ở các vùng thuộc địa của Anh. Một công trình đáng chú ý khác cũng ra đời xuất phát từ nhu cầu thực tiễn nhằm cung cấp thông tin về pháp luật nước ngoài cho các thương gia của Anh là “Luật thương mại trên thế giới” (năm 1854).
Cuốn sách đã so sánh luật thương mại của Anh với luật thương mại của nhiều nước khác trên thế giới. Ở Mỹ, Chiến tranh giành độc lập và sau đó là cuộc chiến tranh năm 1812 đã làm cho người Mỹ chát ghét mọi thứ có nguồn gốc từ nước Anh. Các luật gia Mỹ cho ràng cần phải phát trìển những quy tắc mới phù hợp với những điều kiện kinh tế, chính trị và xã hội ở Mỹ. Vì thế, các luật gia của Mỹ đã tiến hành các nghiên cứu luật La Mã và pháp luật đương đại của các nước châu Âu lục địa đặc biệt là pháp luật của Pháp. Điều này đã tạo điều kiện cho sự phát trìển luật so sánh ở Mỹ.
Đọc thêm tại:
